Nicolette logo met bioresonantie Psychodynamisch therapeut
Praktijk InterZijn Nicolette van der Valk
Menu
Angst- en fobie therapie
Zwolle en Raalte

Herkenning, Oorzaken en Behandeling

Angst en Fobie: Herkenning, Oorzaken en Behandeling

Angst is een universele menselijke emotie die we allemaal kennen. Of het nu gaat om de spanning voor een werkgesprek, de nervositeit bij een eerste afspraakje, of het onbehagelijke gevoel bij het zien van een spin – angst hoort bij het leven. Maar wanneer wordt normale angst een probleem? En wat is precies het verschil tussen angst en een fobie?

In Nederland hebben tussen 2019 en 2022 maar liefst 924.600 mensen tussen de 18 en 75 jaar een angststoornis gehad. Dat betekent dat ongeveer 1 op de 5 mensen ooit in hun leven te maken krijgt met een vorm van overmatige angst die hun dagelijks leven beïnvloedt. Toch is slechts 20% van deze mensen bekend bij hun huisarts, wat suggereert dat velen in stilte worstelen met hun klachten.

  • hartkloppingen;
  • koude rillingen of schokken;
  • braken of misselijkheid;
  • duizeligheid.
  • gevoel van controleverlies;
  • niet meer weten waar je bent;
  • hyperventileren;
  • overmatig zweten;
  • droge mond;

Wat zijn angststoornissen en fobieën?

Een angststoornis ontstaat wanneer normale angst zich ontwikkelt tot extreme angst voor situaties die niet direct gevaarlijk zijn. Waar gewone angst helpt om ons voor te bereiden op uitdagingen of bedreigingen, wordt pathologische angst gekenmerkt door aanhoudende, intense gevoelens van onrust en bezorgdheid zonder realistische basis.

Het fundamentele verschil tussen angststoornissen en fobieën ligt in de specificiteit. Een fobie is eigenlijk een specifieke vorm van angststoornis die gericht is op één bepaald object, situatie of onderwerp. Denk aan de intense angst voor spinnen, de paniek bij het zien van een naald, of de overweldigende angst om te vliegen. Bij een bredere angststoornis kunnen daarentegen meerdere situaties en triggers angstreacties oproepen.

De grens tussen normale en pathologische angst wordt overschreden wanneer de angst sociale beperkingen veroorzaakt en het dagelijks functioneren significant verstoort. Het is niet de aanwezigheid van angst op zich die het probleem vormt, maar het gebrek aan reële rechtvaardiging en de manier waarop het het sociale en professionele functioneren belemmert.

Waarom kiezen voor Nicolette?
Veiligheid

Ik vind het belangrijk dat jij je veilig bij mij voelt. Daardoor kun jij je makkelijker openen en komen wij gemakkelijker bij de ‘kern’. Zo achterhalen we waar het ‘echt’ om draait. 

Open communicatie en transparantie

Ik hou van open communicatie en vooral transparantie. Als er iets is, kun je dat altijd tegen mij zeggen. Zelf zal ik het ook aangeven als ik wat zie, want zo komen we samen tot je doel.

Luisterend oor

Ik luister naar je en stem mijn manier van werken daarop af. Ik stel je therapeutische vragen, waardoor je zelf met een passende oplossing komt.

Maatwerk

Jij bent uniek, met je eigen rugzak. Ik zorg dan ook voor een op maat gemaakt behandeltraject dat echt voor je werkt.

Veelvoorkomende types angststoornissen

Er bestaan verschillende soorten angststoornissen, elk met hun eigen kenmerken en uitdagingen. Het herkennen van de specifieke vorm is belangrijk voor het vinden van de juiste behandeling.

Specifieke fobieën

Een specifieke fobie manifesteert zich als een intense, irrationele angst voor een specifiek object of een bepaalde situatie. Ongeveer 8% van alle Nederlanders ontwikkelt ooit een specifieke fobie in hun leven. De meest voorkomende vormen zijn:

  • Dierenfobie: angst voor spinnen, slangen, honden of andere dieren

  • Natuurfobie: angst voor hoogtes, storm, water of donkere ruimtes

  • Bloed- en injectiefobieën: angst voor naalden, medische procedures of het zien van bloed

  • Situationele fobieën: angst voor vliegen, liften, tunnels of kleine ruimtes

Bij confrontatie met het gevreesde object ervaren mensen onmiddellijk intense angst, vaak gepaard gaande met fysieke symptomen zoals hartkloppingen, zweten en trillen. Het vermijdingsgedrag dat hieruit ontstaat kan het dagelijks leven ernstig beperken. Iemand met tandartsfobie kan bijvoorbeeld jarenlang noodzakelijke tandheelkundige zorg uitstellen, met alle gevolgen van dien.

meisje bang voor slangen

Sociale fobie

Sociale angststoornis, ook wel sociale fobie genoemd, kenmerkt zich door een alomtegenwoordige angst voor sociale situaties waarin de persoon mogelijk negatief beoordeeld wordt door anderen. Deze angst gaat veel verder dan gewone zenuwen en kan zich manifesteren in allerlei situaties:

  • Openbaar spreken of presentaties geven

  • Eten of drinken in gezelschap van anderen

  • Feestjes of sociale bijeenkomsten bijwonen

  • Gesprekken voeren met onbekenden

  • Situaties waarin ze mogelijk geobserveerd worden

De lichamelijke klachten bij sociale angst zijn vaak zeer zichtbaar: blozen, zweten, trillen, stammelen of een trillende stem. Dit creëert een vicieuze cirkel waarbij de angst voor deze symptomen de sociale angst verder versterkt. De gevolgen voor werk, school en relaties kunnen verstrekkend zijn, omdat mensen steeds meer sociale situaties gaan vermijden.

Agorafobie

Agorafobie wordt vaak ook wel pleinvrees genoemd, hoewel dit een te beperkte omschrijving is. Deze angststoornis kenmerkt zich door angst voor openbare ruimtes en situaties waar ontsnapping moeilijk zou zijn of hulp niet beschikbaar is. Ongeveer 1 op de 100 Nederlanders heeft te maken met agorafobie.

Typische gevreesde situaties zijn:

  • Drukke winkelcentra en winkelstraten

  • Openbaar vervoer zoals bussen, trams en treinen

  • Grote open ruimtes zoals pleinen of parkeerplaatsen

  • Theaters, bioscopen of andere plekken met veel mensen

  • Situaties waarin ze alleen zijn buiten hun veilige omgeving

De angst is niet zozeer gericht op de plek zelf, maar op de mogelijkheid van een paniekaanval op die plek. Dit leidt tot steeds meer vermijdingsgedrag en een steeds kleinere veilige zone rond huis.

Paniekstoornis

Een paniekstoornis wordt gekenmerkt door terugkerende, onverwachte paniekaanvallen. Een paniekaanval is een intense episode van angst die binnen enkele minuten piekt en gepaard gaat met verschillende fysieke en psychische symptomen:

  • Versnelde hartslag en hartkloppingen

  • Zweten en koude rillingen

  • Trillen of beven

  • Kortademigheid of hyperventilatie

  • Beklemmend gevoel op de borst

  • Misselijkheid of buikpijn

  • Duizeligheid of gevoel van flauwvallen

  • Doodsangst of angst om gek te worden

Na een paniekaanval ontwikkelt zich vaak anticipatieangst – de angst voor de volgende aanval. Deze angst kan zo dominant worden dat het dagelijks functioneren erdoor wordt beperkt. Ongeveer 50% van de mensen met een paniekstoornis ontwikkelt ook agorafobie, omdat ze bang worden voor situaties waar een paniekaanval zou kunnen optreden.

Gegeneraliseerde angststoornis

De gegeneraliseerde angststoornis kenmerkt zich door overmatige, oncontroleerbare bezorgdheid over verschillende aspecten van het dagelijks leven. In tegenstelling tot andere angststoornissen is er geen specifieke trigger – de angst is er gewoon altijd.

Mensen met deze stoornis maken zich chronisch zorgen over:

  • Gezondheid van zichzelf en naasten

  • Financiële situatie

  • Werkprestaties

  • Relaties en sociale contacten

  • Toekomstige gebeurtenissen

De constante angstige gedachten gaan gepaard met lichamelijke klachten zoals spierspanning, vermoeidheid, concentratieproblemen en slapeloosheid. Het piekeren wordt als oncontroleerbaar ervaren en interfereert met het normale functioneren.

Herkenning en symptomen

Het herkennen van wanneer angst overgaat in een stoornis is cruciaal voor het vinden van hulp. Angst wordt pathologisch wanneer het voldoet aan bepaalde criteria: de angst is disproportioneel ten opzichte van het werkelijke gevaar, duurt langer dan zes maanden, en veroorzaakt significante beperkingen in het dagelijks functioneren. Een huisarts of psychiater kan jou de goede diagnose stellen.

Lichamelijke symptomen

Angststoornissen en fobieën manifesteren zich vaak eerst door lichamelijke klachten:

  • Cardiovasculaire symptomen: hartkloppingen, beklemming op de borst, verhoogde hartslag

  • Respiratoire veranderingen: hyperventilatie, kortademigheid, gevoel van verstikking

  • Gastro-intestinale klachten: misselijkheid, buikpijn, diarree, verminderde eetlust

  • Neurologische symptomen: duizeligheid, hoofdpijn, concentratieproblemen, trillen

  • Algemene symptomen: zweten, koude rillingen, spierspanning, vermoeidheid

Psychische symptomen

De mentale aspecten van angststoornissen zijn even belangrijk als de fysieke:

  • Aanhoudende of terugkerende angst en onrust

  • Prikkelbaarheid nervositeit spanning

  • Excessief piekeren en angstige gedachten

  • Gevoel van dreiging of onheil

  • Concentratieproblemen en geheugenproblemen

  • Slaapstoornissen

  • Depersonalisatie (gevoel los te staan van zichzelf)

  • Derealisatie (de omgeving voelt onwerkelijk aan)

Gedragssymptomen

Het gedrag verandert vaak drastisch bij mensen met angststoornissen:

  • Vermijding: wegblijven bij gevreesde situaties of objecten

  • Ontsnappingsgedrag: vroegtijdig vertrekken uit oncomfortabele situaties

  • Veiligheidsgedrag: specifieke rituelen of acties om angst te verminderen

  • Sociale terugtrekking: steeds minder sociale activiteiten ondernemen

  • Controlegedrag: obsessieve controle van bepaalde aspecten

Praktijkruimte Raalte Praktijk InterZijn
Praktijkruimte Raalte Praktijk InterZijn

Angst- en fobie behandeling

Elke behandeling is anders. Globaal zijn er een aantal sessies die we samen doorlopen.

Telefonisch contact

Middels een telefoongesprek bespreken we de eerste dingen en kun jij de vragen die je hebt stellen. Samen ervaren we of de klik én het goede gevoel er is.

Intakegesprek

Door middel van een intakegesprek leren wij elkaar kennen. Waar loop je tegenaan en waar kan en mag ik je bij helpen? Door verdiepende vraagstellingen komt de onderliggende klacht omhoog. De kern is waar het daadwerkelijk over gaat.

Vervolgconsult

Er volgen zoveel vervolgsessies als nodig zijn. Wanneer jij het gevoel hebt dat je het weer alleen kunt of mij niet meer nodig hebt, dan sluiten we het samen goed af.

Oorzaken van angststoornissen en fobieën

De ontwikkeling van angststoornissen en fobieën is complex en meestal het resultaat van meerdere factoren die samenwerken. Het bio-psycho-sociale model verklaart hoe biologische kwetsbaarheid, psychologische factoren en sociale omstandigheden samen bijdragen aan het ontstaan van deze stoornissen.

Genetische factoren en erfelijkheid

Onderzoek toont aan dat angststoornissen een erfelijke component hebben. Als ouders of andere familieleden angststoornissen hebben gehad, is de kans groter dat kinderen ook kwetsbaar zijn voor deze aandoeningen. Echter, erfelijkheid betekent niet dat het ontwikkelen van een angststoornis onvermijdelijk is – het creëert alleen een verhoogde gevoeligheid.

Hersenchemie en bepaalde hersengebieden

In de hersenen spelen verschillende neurotransmitters een rol bij angst, waaronder serotonine, noradrenaline en GABA. Verstoringen in deze chemische systemen kunnen bijdragen aan het ontstaan van angststoornissen. Bepaalde hersengebieden zoals de amygdala (angstcentrum) en de prefrontale cortex (betrokken bij emotieregulatie) kunnen anders functioneren bij mensen met angststoornissen.

Traumatische ervaringen en ingrijpende gebeurtenissen

Traumatische gebeurtenissen kunnen een belangrijke trigger zijn voor het ontwikkelen van angststoornissen. Dit kan variëren van ingrijpende gebeurtenissen zoals ongelukken, natuurrampen of geweld, tot meer persoonlijke trauma’s zoals seksueel misbruik of verwaarlozing. Vooral wanneer dergelijke ervaringen optreden tijdens kwetsbare ontwikkelingsperiodes, kunnen ze blijvende gevolgen hebben.

Leerprocessen en conditionering

Angst kan ook aangeleerd worden door directe ervaring, observatie van anderen, of door informatie. Een kind dat ziet hoe een ouder angstig reageert op honden, kan zelf ook een hondenfobie ontwikkelen. Dit verklaart waarom bepaalde fobieën soms lijken ‘over te slaan’ in families, zelfs zonder directe genetische overdracht.

Persoonlijkheidsfactoren en kwetsbaarheid

Bepaalde persoonlijkheidskenmerken maken mensen kwetsbaarder voor het ontwikkelen van angststoornissen. Perfectionisme, hoge gevoeligheid, negatief denken en een sterke behoefte aan controle zijn voorbeelden van eigenschappen die het risico kunnen verhogen.

De opvoeding lijkt ook een rol te spelen

Overprotectieve of angstige opvoedingsstijlen kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van angststoornissen. Kinderen die weinig mogelijkheden krijgen om zelfstandigheid en veerkracht te ontwikkelen, of die constant worden blootgesteld aan de angsten van hun ouders, lopen een hoger risico.

Wanneer professionele hulp zoeken?

Het kan moeilijk zijn om te bepalen wanneer angst overgaat van normaal naar problematisch. Er zijn echter duidelijke signalen die aangeven dat professionele hulp wenselijk is:

  • De angst interfereert significant met werk, school of sociale activiteiten

  • Vermijdingsgedrag beperkt dagelijkse dingen en keuzes

  • Fysieke symptomen zijn frequent aanwezig zonder medische oorzaak

  • Er is sprake van ernstige klachten die langer dan zes maanden aanhouden

  • Alcohol of andere middelen worden gebruikt om angst te verminderen

  • Er zijn gedachten over zelfbeschadiging of zelfmoord

  • mindfulness training
  • regressietherapie
  • reïncarnatietherapie
  • de assen van verandering
  • ademcoaching
  • bio-energetica
  • familieopstellingen
  • burn-out en veel stress
  • innerlijk kind werk
  • EMDR traumatherapie
  • psychosomatiek therapie
  • hypnotherapie
  • therapeutisch werken met ouderen
  • NLP (neuro linguïstisch programmeren)
  • psychosomatiek
  • provocatie therapie
  • RET (rationeel-emotieve therapie)
  • coaching technieken
  • Voice Dialogue

Wil je meer weten over de technieken die ik gebruik? Lees hier dan verder!

Praktijk Interzijn
Praktijk InterZijn Zwolle en Raalte
Agenda

Behandelmogelijkheden

Gelukkig zijn er effectieve behandelingen beschikbaar voor verschillende angststoornissen en fobieën. De meeste mensen kunnen significante verbetering ervaren met de juiste therapie.

Cognitieve gedragstherapie

Cognitieve gedragstherapie (CGT) wordt beschouwd als de eerste keuze behandeling voor de meeste angststoornissen. Deze behandelvorm is gebaseerd op het idee dat onze gedachten, gevoelens en gedragingen met elkaar verbonden zijn en elkaar wederzijds beïnvloeden.

Exposure therapie is een specifieke vorm van CGT die vooral effectief is voor fobieën. Bij exposure therapie wordt de persoon geleidelijk en gecontroleerd blootgesteld aan de gevreesde situatie of het gevreesde object. Dit gebeurt stapsgewijs, beginnend met minder bedreigend ervaren situaties en langzaam opbouwend naar meer uitdagende scenario’s.

Voor iemand met vliegangst kan dit bijvoorbeeld beginnen met het bekijken van foto’s van vliegtuigen, vervolgens het bezoeken van een luchthaven, dan in een stilstaand vliegtuig zitten, en uiteindelijk een daadwerkelijke vlucht maken. Door herhaaldelijke blootstelling leert het angstsysteem dat de gevreesde situatie eigenlijk veilig is.

Gedragsexperimenten helpen mensen om hun angstige verwachtingen te toetsen aan de werkelijkheid. Als iemand denkt dat anderen hem zullen uitlachen tijdens een presentatie, kan een gedragsexperiment bestaan uit het opzettelijk maken van een kleine fout tijdens een presentatie om te ervaren wat er werkelijk gebeurt.

Cognitieve herstructurering richt zich op het identificeren en uitdagen van negatieve, irrationele denkpatronen. Mensen met angststoornissen hebben vaak automatische gedachten die gevaar overdrijven of hun eigen vaardigheden onderschatten. Door deze gedachten bewust te maken en te vervangen door realistischere alternatieven, kan de angst afnemen.

De behandeling duurt meestal tussen de 12-20 sessies, afhankelijk van de ernst van de klachten en de respons op de therapie.

Hypnotherapie bij angst en fobie

Hypnotherapie is een effectieve en bewezen methode om angst en fobieën bij de kern aan te pakken. Waar veel behandelingen zich richten op symptoombestrijding, werkt hypnotherapie juist met de onderliggende oorzaak die het angstgedrag in stand houdt. Dit maakt het een waardevolle therapievorm voor mensen die vastlopen in terugkerende angstgedachten, lichamelijke spanning of vermijdingsgedrag.

Tijdens hypnotherapie wordt een diepe, maar volledig veilige staat van ontspanning gecreëerd. In deze staat is het onderbewuste beter toegankelijk, waardoor vastzittende overtuigingen, automatische reacties en traumatische herinneringen kunnen worden onderzocht en veranderd. Samen kijken we naar wat jouw angst voedt: is het een specifieke gebeurtenis, een oude beschermingsstrategie of een patroon dat ooit nuttig was maar nu blokkeert?

Met behulp van gerichte suggesties, visualisaties en regressietechnieken kan het onderbewuste nieuw gedrag en nieuwe overtuigingen aanleren. Veel cliënten ervaren hierdoor meer rust, zelfvertrouwen en controle in situaties die eerder angst oproepen. De triggerpoints verminderen of zijn zelfs weg.

Hypnotherapie kan worden ingezet bij diverse angsten en fobieën, zoals vliegangst, sociale angst, paniekklachten, rijangst of angst voor verlies van controle. Het biedt een duurzame aanpak omdat er gewerkt wordt op een diep niveau, waar de echte verandering plaatsvindt.

Ademtherapie bij angst en fobie

Ademtherapie is een krachtige en natuurlijke methode een tool om angst en fobieën te verminderen. Veel angstklachten ontstaan doordat het lichaam langdurig in een staat van stress of overleving staat. Dit leidt tot een hoge ademhaling, spanning in het lijf en een voortdurende alertheid. Ademtherapie doorbreekt dit patroon door het zenuwstelsel te kalmeren en het lichaam opnieuw te leren ontspannen.

Tijdens sessies werken we met specifieke ademtechnieken die de balans tussen in- en uitademing herstellen. Door bewust te ademen, krijgt het lichaam het signaal dat het veilig is. Dit verlaagt direct de hartslag, ontspant de spieren en vermindert piekergedachten. Ademtherapie helpt niet alleen om acute angst te reguleren, maar ook om de onderliggende spanning die zich in het lichaam heeft opgebouwd los te laten.

Bij fobieën speelt het lichaam vaak sterker op triggers dan de geest begrijpt. Ademtherapie helpt je stap voor stap om deze automatische lichamelijke reacties te resetten. Door het zenuwstelsel te trainen in rust en stabiliteit, ontstaat er meer ruimte om situaties die voorheen angst opriepen met vertrouwen tegemoet te treden.

Ademtherapie is geschikt bij sociale angst, paniekklachten, rijangst, hoogtevrees en andere fobieën. Het biedt een natuurlijke, lichaamsgerichte weg naar meer rust, veiligheid en veerkracht.

Zelfhulp en aanvullende behandelingen

Naast professionele behandeling kunnen verschillende zelfhulpmethoden ondersteunend werken:

Ontspanningstechnieken en mindfulness helpen bij het verminderen van algemene spanning en het ontwikkelen van bewustzijn voor lichamelijke signalen. Technieken zoals progressieve spierontspanning, ademhalingsoefeningen en meditatie kunnen dagelijks beoefend worden. Hier krijg je allemaal tools voor.

Lichaamsbeweging en sport hebben een bewezen positief effect op angst en stemming. Regelmatige beweging helpt bij het afvoeren van spanning, verbetert de slaap en zorgt voor de aanmaak van endorfines – de natuurlijke ‘feel good’ stoffen van het lichaam.

Leefstijlaanpassingen zoals het verminderen van cafeïne-inname, zorgen voor voldoende slaap, en het vermijden van alcohol kunnen bijdragen aan het verminderen van angstklachten. Deze stoffen kunnen namelijk angstsymptomen verergeren.

Kosten angst en fobie behandelen

Particulier – Ik werk op basis van een vast uurtarief van € 90,00 (btw-vrij).

Standaard start ik met een intakegesprek van 60 min. Starten we met de sessies, dan kun je rekenen op een 1 uur per sessie.

Afspraken kunnen tot 48 uur van tevoren kosteloos worden geannuleerd. Bij niet tijdig afmelden wordt 1 sessie-uur in rekening gebracht. De rekening kan met de pin of contant betaald worden.

Declareren bij de zorgverzekeraar

Ik heb geen contract afgesloten met zorgverzekeraars. Dit betekent dat je na elke behandeling een factuur ontvangt en deze zelf moet betalen. Je kunt pinnen of contant bij me afrekenen. 

Na de betaling is het mogelijk om deze in te dienen bij je eigen zorgverzekeraar. Afhankelijk van hoe je verzekerd bent, kan dat leiden tot lagere restitutietarieven. 

Neem zelf contact met je zorgverzekeraar op of je er voor verzekerd bent of niet. Zo kom je nooit voor onverwachte hoge kosten te staan.

Zakelijk – Ik werk op basis van een vast uurtarief van € 115,00 (btw-vrij).

Voor zakelijke trajecten zijn maatwerkoffertes mogelijk. Vraag naar de mogelijkheden.

Ik start standaard met een intakegesprek (60 min.). Gaan we starten met de sessies, dan kun je rekening houden met 1 uur per sessie.

Afspraken kunnen tot 48 uur van tevoren kosteloos worden geannuleerd. Bij niet tijdig afmelden wordt 1 sessie-uur in rekening gebracht. De rekening kan met de pin of contant betaald worden.

De ervaring van anderen

Veelgestelde vragen over angst- en fobie therapie

Angststoornissen veroorzaken intense, onrealistische angst in het dagelijks leven, terwijl fobieën specifieke, extreme angsten voor één object of situatie zijn.

Veelvoorkomende angststoornissen zijn gegeneraliseerde angst, paniekstoornis, sociale angst, fobieën, separatieangst, obsessief-compulsieve stoornis en posttraumatische stressstoornis, elk met unieke symptomen en impact op het dagelijks functioneren.

De oorzaken van angststoornissen zijn divers en kunnen genetisch, omgevings- of traumatisch van aard zijn. Diagnostisering is de eerste stap naar behandeling, waarbij cognitieve gedragstherapie, EMDR, hypnotherapie en nog enkele van de meest effectieve behandelingen. Zelfhulpstrategieën zoals ademhalingsoefeningen, mindfulness en sociale steun kunnen ook helpen om symptomen te verminderen.

Zoek professionele hulp als je merkt dat angst of fobie je dagelijks leven ernstig beïnvloedt, of als je vaak paniekaanvallen hebt en situaties begint te vermijden. Fysieke symptomen zoals hartkloppingen kunnen ook een teken zijn dat je ondersteuning nodig hebt.

A person who never made a mistaken
never tried anything new.

Albert Einstein
Jouw angst of fobie behandelen?

Laat mij je helpen om weer vol energie in het leven te staan! 

Maak een afspraak
Bel mij
Snel navigeren
Praktijk InterZijn​
Praktijk InterZijn - Oude Synagoge
VBAG
RBCZ
© Nicolette van der Valk. Jouw psychodynamisch therapeut, orthomoleculair coach & trainer

Afspraakplanner

InterZijn draait op SYS Platform SYS Platform - Website platform voor ambitieuze ondernemers